High Frequency Trading jest najbardziej wpływową techniką inwestycyjną, od czasu gdy zaczęto wykorzystywać superkomputery. Transakcję odbywają się z prędkością bliską prędkości światła, a coraz więcej firm HFT przenosi swoje farmy serwerów bezpośrednio w pobliże komputera giełdowego. Firmy HFT inwestują biliony dolarów, walcząc o milisekundy. Technika ta praktykowana jest od ponad dekady, natomiast więcej uwagi w literaturze poświęcono jej po 2010 roku. 6 maja 2010 roku miał miejsce pierwszy flash crush znany również jako krach 2:25. Był to krach na giełdzie amerykańskiej warty biliony dolarów, jednocześnie trwający zaledwie 36 minut. Tamtego dnia pojawiło się pytanie, co spowodowało tak drastyczną destabilizację rynku. Pierwszym i głównym podejrzanym stały się, techniki wykorzystywane w ramach HFT. Poniżej syntetyczne opracowanie przede wszystkim argumentów i tez, przeciwko HFT. Wyjaśnię dlaczego HFT jest praktyką, która nie jest w stu procentach etyczna i jakie zagrożenia w związku z tym za sobą niesie. Znacząca szansa na niewłaściwe użycie możliwości komputerów, przemawia za kontrolą i nadzorowaniem HFT.

Handel o wysokiej częstotliwości polega na wykonywaniu przez potężne komputery, skomplikowanych, opartych na algorytmach transakcji. Aby przybliżyć wielkość takiego superkomputera posłużę się przykładem największego data  center na świecie, które znajduje się w stanie Nevada w USA. Firma Switch postanowiła pokonać samą siebie tworząc data center zajmujące obszar 67 hektarów (94 boisk do piłki nożnej). Celem algorytmów HFT jest wykorzystywanie na ogromną skalę, niewielkich rozbieżności w cenach papierów wartościowych. Firmy HFT opracowują różnorodne strategie i algorytmy, w celu rozegrania jak największą ilość możliwych scenariuszy rynkowych. Algorytmy bazują głównie na informacjach, dotyczących ruchów cen przekraczających określony próg, działań korporacyjnych, analizowaniu informacji publikowanych online, pułapów cen. Transakcje są w stu procentach zautomatyzowane, a rola człowieka sprowadza się do wprowadzenia wstępnego oprogramowania. W większości przypadków takie transakcje są realizowane zanim do nich dojdzie w czasie zauważalnym przez człowieka.

Przykładowo: komputer rozpoznaje, kiedy na jednej giełdzie cena sprzedaży jest o jeden cent wyższa niż cena na innej giełdzie. Komputer ten, w następnej kolejności wymienia niezwykle duże ilości informacji w ułamku sekundy. Zanim inwestorzy, którzy nie dysponują tak zaawansowaną technologią, zdadzą sobie sprawę z zaistniałej okazji, różnica cen między giełdami zostaje usunięta, a cena akcji zostaje wyrównana i utrzymana na tym samym poziomie. Transakcji HFT jest tak ogromna ilość, że większość płynności w codziennym handlu jest wynikiem tych właśnie transakcji.

Można teraz spokojnie postawić sobie pytanie, gdzie w zasadzie leży problem. A formułując to trochę bardziej profesjonalnie, dlaczego w całej utopijnej konstrukcji działania HFT, pojawia się pytanie czy technika ta nie zagraża stabilności rynkowej na całym świecie. Poniżej  zestawione są argumenty, przemawiające przede wszystkim na niekorzyść tej techniki inwestycyjnej oraz powody dla których powinna ona pozostać pod większą kontrolą prawną i organizacyjną.

Manipulacja rynkiem

HFT jest narzędziem, które może być wykorzystane do stworzenia nieuczciwej przewagi na rynku, jeśli zaangażuje się je w manipulacje na rynku. Komputery pracujące z oprogramowaniem HFT mogą wpływać na rynek z korzyścią dla konkretnego przedsiębiorcy. Dobrym przykładem jest Trillium Capital. Trillium to firma HFT z siedzibą w Nowym Jorku, która swoją działalnością obejmuje tylko i wyłącznie transakcje HFT. Wiele transakcji uznane zostało za nieuczciwe, ponieważ Trillium nie planowało ich na żadnym etapie zrealizować. Złożenie zleceń miało na celu doprowadzenie do przekonania, że na niektórych papierach wartościowych, odbywa się duża aktywność. Zlecenia te spowodowały fikcyjne reakcje popytu i podaży, które skłoniły handlowców do inwestycji na podstawie nieprawdziwych informacji. Przed zawarciem tych transakcji, które nie były przeprowadzane w dobrej wierze, Trillium posiadało pozycje limitowane, które były realizowane w wyniku tworzenia przez innych handlowców popytu po stronie kupna lub sprzedaży, który przesuwał ceny w określonych kierunkach. Gdy prawdziwe transakcje zostały zrealizowane, Trillium natychmiast anulował ich transakcje w dobrej wierze i skorzystał z ich zleceń z limitem. Tego typu transakcje są nielegalne i powodują ruchy na rynku lub pobudzają działania rynkowe, które nie miałyby miejsca, gdyby firmy HFT nie manipulowali rynkiem na swoją korzyść. W wyniku takich praktyk inwestorzy i organy regulacyjne słusznie martwią się o możliwość prowadzenia tego rodzaju nielegalnej i nieetycznej działalności handlowej, dzięki możliwościom algorytmów HFT.

Niesprawiedliwe dla małych inwestorów

Praktyki HFT, są szkodliwe dla małych inwestorów. Nie są oni w stanie działać na równych warunkach gdyż nie dysponują oni tak zaawansowaną technologią, która umożliwiłaby im branie udziału w wyścigu o nanosekundy. Część ekonomistów podnosi iż rynki działają, ponieważ mali inwestorzy mają taką samą szansę na odniesienie sukcesu, a ta szansa jest poważnie ograniczona wraz z rozprzestrzenianiem się HFT.

Kaskadowy efekt HFT

Najlepszy przykład efektu kaskadowego jest wspomniany już flash crush z 6 maja 2010 r. Tego dnia miała miejsce seria wydarzeń na świecie, które wzbudziły niepokój u inwestorów. Ten niepokój przyczynił się do dramatycznego upadku tego dnia. Początkowo grecki kryzys zadłużenia doprowadził w okolicy południa do spadku na rynku. Następnie systemy HFT, które stawiają na ciągłe spadki na rynku poprzez zawieranie krótkich transakcji, zaczęły wzajemnie napędzać swoją aktywność. Duża liczba zamówień przeciążyła systemy giełdowe. Spowodowało to, że wiele firm handlowych całkowicie opuściło rynek, co jednocześnie spowodowało ogromne problemy z płynnością.  Ostatecznie udało się po 36 minutach opanować sytuację, ale ten dzień pokazuje, jak duży efekt domina mają HFT na rynkach.

Etyka HFT – podsumowanie

Użytkownicy HFT tylko pozornie nie mają zamiaru oszukiwać. Zamiast tego prawdziwym celem HFT jest zapewnienie użytkownikom przewagi konkurencyjnej. 6 maja 2010 jest przykładem tego, jak HFT może niekorzystnie wpływać na rynki. Intensywny i gwałtowny spadek rynku dotknął wszystkich interesariuszy rynku. Można argumentować, że flash crash był wyjątkowym i rzadkim wydarzeniem. Jednak pojedyncze wydarzenia rynkowe, takie jak trzęsienia ziemi o sile 7, mogą być katastrofalne. Możliwe katastrofalne skutki kaskadowego efektu HFT wymagają wprowadzenia systemów wczesnego ostrzegania i zapobiegania. Powinien istnieć sposób na powstrzymanie efektu kaskadowego.

Podobnie jak w przypadku wielu innowacji, istnieje możliwość niewłaściwego wykorzystania HFT. Niewłaściwe użycie może być trudne do wykrycia, a konsekwencje mogą być poważne, szkodząc jednocześnie wielu inwestorom. Samo istnienie możliwości niewłaściwego wykorzystania HFT nie przemawia jednak za niemoralnością tej działalności, ale jest sygnałem iż należy pochylić się niżej nad tematem dokładniejszej regulacji i zasad na jakich firmy HFT mają działać. HFT zapewnia również wiele korzyści w postaci płynności, miejsc pracy i efektywności rynkowej.

Autor: Wiktoria Forystek, praktykant

wi***************@fo******.pl