Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2019 roku (sygn. akt I FSK 1420/17) Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w przypadku zwrotu wywłaszczonej nieruchomości następuje przywrócenie stosunków prawnych przed wywłaszczeniem i tym samym, zdarzenia takiego nie można traktować jak nabycie nieruchomości.

Przedmiotowa sprawa dotyczyła nabycia w drodze spadku roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, w stosunku do której za życia spadkodawcy toczyło się postępowanie o jej zwrot.

Ostatecznie spadkobierca odzyskał nieruchomość, a następnie dokonał jej sprzedaży. Stał przy tym na stanowisku, że od uzyskanego ze sprzedaży dochodu nie zapłaci podatku, bowiem nie nastąpiło tutaj nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT.

Fiskus nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika podnosząc przy tym, że mężczyzna jest zobowiązany do zapłaty podatku, bowiem dokonał sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat od momentu nabycia, a roszczenie o zwrot nieruchomości bezpośrednio wiąże się z nabyciem spadku. Stanowisko takie podtrzymał także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Odmienne stanowisko wyraził dopiero Naczelny Sąd Administracyjny, który w omawianym wyroku stwierdził, że nabycie, o którym jest mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT nie wiąże się z przysługującym roszczeniem, a musi być związane bezpośrednio z zakupem nieruchomości bądź jej nabyciem w drodze dziedziczenia. Podkreślił przy tym, że w przypadku zwrotu wywłaszczonej nieruchomości następuje przywrócenie stosunków prawnych istniejących przed wywłaszczeniem. W chwili otwarcia spadku podatnik nie nabył nieruchomości, a odziedziczył jedynie roszczenie o jej zwrot, zatem w momencie otwarcia spadku, nie było przesądzone czy spadkodawcy rzeczywiście przysługiwało prawo zwrotu nieruchomości.