W dniu 8 czerwca 2018 roku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2018, poz. 1104) ogłoszona została ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Przedmiotowa ustawa w sposób istotny zmieniła terminy i zasady przedawnienia roszczeń, wprowadzając przy tym różnice w zakresie roszczeń dochodzonych względem konsumentów, a roszczeń dochodzonych względem przedsiębiorców. Poza zmianą długości terminów przedawnienia oraz zasad przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom przeciwko konsumentom, duże znaczenie praktyczne mają w tym zakresie przepisy przejściowe ustawy rozstrzygające o zasadach przedawnienia roszczeń istniejących w dniu wejścia w życie ustawy, lecz nieprzedawnionych do tego dnia.
Co istotne, na skutek nowelizacji do art. 118 kodeksu cywilnego dodano drugie zdanie, które dotyczy obliczania terminów przedawnienia wynoszących dwa lata lub więcej. Bieg takiego terminu przedawnienia będzie kończyć się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego. Powyższe w dużej mierze ułatwia dochodzenie roszczeń, zwłaszcza przedsiębiorcom, wystarczy bowiem pamiętać, które roszczenie przedawniłoby się w danych roku i do końca tego roku podjąć kroki w celu dochodzenia tych roszczeń przed sądem lub innymi właściwymi organami.
Mając zaś na względzie, iż zbliżamy się do końca 2020 roku, przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2020 roku będą ulegały roszczenia powstałe w 2018 roku, z tytułu:
- umowy o dzieło – termin biegnie od dnia oddania dzieła, a w przypadku gdy przedmiot umowy nie został oddany w terminie – od dnia w którym miał być oddany,
- roszczenia przysługujące przedsiębiorcom, rzemieślnikom z tytułu dokonanej sprzedaży,
a także osobom prowadzącym gospodarstwo rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych, - roszczenia wynikające z umowy zlecenia,
- roszczenia wynikające z umowy rachunku bankowego (z wyjątkiem roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych),
- wzajemne roszczenia producenta i kontraktującego,
- roszczenia z tytułu mandatów za jazdę bez biletu,
- roszczenia z tytułu usług telekomunikacyjnych.
Jest to więc ostatni moment aby nie dopuścić do przedawnienia danego roszczenia. W tym celu, zanim upłynie termin przedawnienia, należy doprowadzić do przerwania jego biegu. Zgodnie z art. 123 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje lub wszczęcie mediacji (samo złożenie wniosku o mediację, nie przerywa biegu przedawnienia, skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia wywołuje zgoda na mediację dłużnika i faktyczne ich wszczęcie). Czynnościami przerywającymi przedawnienie są w szczególności złożenie pozwu w sądzie powszechnym np. o zapłatę, czy wniosku o zawezwanie dłużnika do próby ugodowej. Nowy termin przedawnienia jest liczony od dnia zakończenia postępowania. Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności lub złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji również przerywa termin przedawnienia.
Warto wskazać również pozostałe sposoby przerwania biegu przedawnienia jakie dają nam przepisy prawa, a mianowicie zawarcie ugody z dłużnikiem lub uznanie długu przez dłużnika. Przepisy ustawy nie zastrzegają dla uznania roszczenia żadnej szczególnej formy, więc może ono nastąpić zarówno
w sposób wyraźny, jak i dorozumiany. Może to być umowa zawarta między dłużnikiem i wierzycielem, w której podane są informacje o zobowiązaniu i oświadczenie dłużnika, że uznaje on swój dług. Może to być również ugoda, w której oprócz przyznania się dłużnika, że zalega on z zapłatą, strony ustalają np. spłatę długu w ratach w zamian za umorzenie odsetek. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
Warto więc zastanowić się, czy nie przysługują nam roszczenia powstałe w 2018 roku, których termin przedawnienia upływa w 2020 roku i skorzystać z możliwych sposobów ich dochodzenia, wskazanych powyżej.
Bernadetta RÓG, adwokat
be************@fo******.pl